تعیین فراوانی، خصوصیات بیولوژیکی و جایگاه تبارزایی جدایه های ویروس a سیب زمینی بر اساس توالی ژن پروتئین پوششی در دو استان خراسان رضوی و مرکزی

و ویروس a سیب زمینی (pva) از جمله ویروس­های مهم خسارت زا در سیب زمینی می­باشد. در بهار وتابستان 1389، تعددا 280 و463 نمونه برگی به ترتیب علائم دار و تصادفی و نیز تعداد 1336 غده از مزارع سیب زمینی استان­های خراسان رضوی و مرکزی جمع­آوری وکل نمونه­ها با استفاده از آزمون الایزا از نظر آلودگی به ویروس pva مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل بیانگر گسترش آلودگی به این ویروس در 39 و 10 درصد نمونه­های علائم­دار، 24 و 5 درصد نمونه­های تصادفی و 17 و 13 درصد غده های جمع­آوری شده به ترتیب از دو استان مرکزی و خراسان رضوی بود. همچنین دامنه میزبانی جدایه­های pva به دست آمده در شرایط گلخانه روی 10 جنس و گونه گیاه محک مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش rt-pcr ناحیه ژن پروتئین پوششی (cp) چهار جدایه pva، تکثیر و توالی آن تعیین شد (رس شمار). توالی نوکلئوتیدی ژن cp چهار جدایه ایرانی pva با توالی مربوطه در 37 جدایه خارجی این ویروس مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته و درخت تبارزایی رسم گردید. در این درخت، 41 جدایه مورد بررسی بر اساس ژن cp به دو گروه اصلی i (شامل دو زیرگروه ia و ib) و ii تقسیم شدند. سه جدایه ایرانی ar2، kh4 و f2 از استان مرکزی در زیرگروه ia دارای بیشترین شباهت با جدایه­هایی از آلمان و هلند (به ترتیب y11427 و x91968) و جدایه gh4 در زیر گروه ib دارای بیشترین شباهت با جدایه­ای از چین (dq309063) بود. این اولین مطالعه در زمینه روابط تبارزایی جدایه­های ایرانی pva و نیز اولین گزارش از وقوع آلودگی به این ویروس در مزارع سیب­زمینی استان مرکزی می­باشد. نتایج حاصله نشان دهنده حضور واریانت­ها و جدایه­های متنوع این ویروس در کشور بوده و این اطلاعات در تهیه و اصلاح ارقام مقاوم سیب­زمینی در برابر این ویروس حائز اهمیت است.